Hai vai trò Product Manager và Project Manager thường gây nhầm lẫn, ngay cả ở những công ty công nghệ lớn. Điều này cũng dễ hiểu, bởi cả hai vai trò này khác nhau chỉ đúng hai từ “Product” và “Project”. Trong rất nhiều tổ chức, trách nhiệm của hai vai trò này chồng chéo lên nhau. Trong một số trường hợp thì cùng một người nhưng cùng lúc đảm nhận cả hai vai trò.
Sự khác biệt giữa “Sản phẩm – Product” và “Dự án – Project”
Trước tiên chúng ta cần phân biệt rõ thế nào là một Product và thế nào là một Project?
Một Product là những gì bạn đang cung cấp cho một nhóm người dùng và giúp người dùng nhận được những giá trị cụ thể. Nó có thể là một sản phẩm vật chất mà bạn có thể cầm trên tay hoặc sờ mó được, một dịch vụ bạn đang cung cấp hoặc một sản phẩm phần mềm,…
Một Project là một kế hoạch với tập hợp nhiều hoạt động có định nghĩa kết quả đầu ra với thời gian bắt đầu và kết thúc một cách cụ thể. Dự án hoàn thành khi kết quả đầu đã được hoàn thành.
Giả định sản phẩm của bạn là một website thương mại điện tử mới. Nó có thể chứa nhiều dự án trước khi nó bắt đầu được tung ra thị trường. Các dự án này đều có điểm bắt đầu và kết thúc riêng biệt. Tuy nhiên sản phẩm sẽ tiếp tục được cải thiện miễn là đó đang được khách hàng sử dụng.
Đâu là khác biệt giữa hai vai trò Product Manager và Project Manager?
Product Manager thông thường được mô tả như là một giám đốc điều hành cho sản phẩm họ đang đảm nhận phát triển. Họ thiết lập chiến lược, độ ưu tiên phát hành, giao tiếp với khách hàng, định nghĩa rõ ràng các tính năng của sản phẩm. Tất cả nỗ lực của họ là tiến hành và quản lý toàn bộ vòng đời của sản phẩm. Mục tiêu của một nhà quản lý sản phẩm là cung cấp cho khách hàng một sản phẩm có giá trị mà khách hàng sẵn sang bỏ tiền để mua nó.
Project Manager làm công việc giám sát một sự án với thời gian đã định sẵn thời điểm bắt đầu và kết thúc. Nó có thể là một dự án đơn hoặc một nhóm các dự án. Công việc của họ là thực thi chiến lược đã được đề ra bởi Product Manager hoặc ban quản trị công ty. Mục tiêu của một nhà quản lý dự án là làm việc chặc chẽ với đội ngũ với tập hợp các kỹ năng, công cụ khác nhau để hoàn thành dự án đúng thời hạn và trong hạn mức ngân sách cho phép.
Mỗi vai trò thực hiện những chức năng độc nhất để đạt được những mục tiêu cụ thể. Câu chuyện “Vai trò nào làm gì?” là khởi nguồn cho các xung đột, chúng ta sẽ thảo luận chi tiết ở phần bên dưới.
Trách nhiệm – Responsibility của mỗi vai trò
Product Manager chịu trách nhiệm thiết lập chiến lược cho sản phẩm. Bởi vậy nhà quản lý sản phẩm phải có cách tiếp cận phù hợp để quản lý và xây dựng sản phẩm. Các nhà quản lý sản phẩm nhiều kinh nghiệm có thể tạo ra những sáng kiến giúp doanh nghiệp đạt được các mục tiêu kinh doanh.
Cách tiếp cận tốt sẽ giúp định những tính năng nào nên xây dựng để đạt được những mục tiêu đề ra. Để làm được vậy các nhà quản lý sản phẩm cần trả lời các câu hỏi như: Vấn đề gì cần giải quyết? Bạn đang xây dựng cái gì? Những lợi ích sẽ nhận được là gì?
Product Manager thường sở hữu:
- Chiến lược
- Kế hoạch phát hành sản phẩm
- Các ý tưởng cho sản phẩm
- Các tính năng của sản phẩm
- Kế hoạch tung sản phẩm ra thị trường
- Kế hoạch đào tạo
- Lợi nhuận và thua lỗ
Ngược lại, Project Manager thường không quan tâm nhiều đến mục tiêu của sản phẩm cụ thể. Họ tập trung nhiều vào việc kiểm soát dự án. Nhà quản lý dự án nhận những sáng kiến, tính năng (yêu cầu đầu vào của dự án) để phát triển kế hoạch dựa trên các ràng buộc liên quan đến nguồn lực – resources, rủi ro – risks và phạm vi dự án – project scope
Nhà quản lý dự án cần trả lời các câu hỏi như: Nguồi lực nào cần để hoàn thành dự án? Khi nào dự án bàn giao sản phẩm? Ai sẽ thực hiện công việc trong dự án?
Project Manager thường sở hữu:
- Ngân sách
- Sản phẩm cần bàn giao
- Nguồn lực (con người, cơ sở hạ tầng, công cụ làm việc,…)
- Khả năng của đội ngũ
- Tổ chức đội ngũ
- Các vấn đề giải quyết
- Cập nhật trạng thái dự án
Sự cộng tác – Collaboration
Product Manager và Project Manager làm việc chặc chẽ với nhau. Cả hai cùng làm việc với các đội liên quan đến sản phẩm và cả ban lãnh đạo.
Product Manager làm việc hằng ngày với các nhóm chéo chức năng liên quan đến tính năng của sản phẩm như: Engineering, Sales and Marketing, Architecture, Customer Service,… Product Manager chịu trách nhiệm cho sản phẩm thông qua vòng đời của sản phẩm. Anh ấy mặc nhiên được tham gia tất cả các dự án liên quan đến sản phẩm. Do đó, công việc của nhà quản lý sản phẩm là xác định phạm vi cho từng dự án cụ thể, điều này giúp anh ta hình dung và giải thích rõ ràng lý do tại sao dự án có đạt được mục tiêu cho sản phẩm hay nhu cầu kinh doanh.
Project Manager cũng làm việc với đội dự án và những team liên quan. Nhưng chỉ tập trung làm sao biến kế hoạch thành sản phẩm thực tế đạt được kỳ vọng về chất lượng. Và anh ấy làm việc trong khung thời gian đóng. Anh ấy quản lý nỗ lực và dùng nỗ lực đó để đưa dự án hoàn thành thành công. Sau dự án hoàn thành thì anh ấy chuyển qua dự án khác.
Product Manager và Project Manager, mỗi vai trò thực hiện các chức năng độc nhất, khi kết hợp đúng thì họ đều toả sáng, tất cả mọi người được hưởng lợi và công ty bạn sẽ chiến thắng trên thị trường.
-----> Xem thêm
Hi vọng bài viết giúp các bạn đang làm Business Analyst trong cộng đồng có hình dung rõ sự khác biệt để định hướng phát triển nghề nghiệp của mình.
Trân trọng,
Nguyễn Đức Giang