Hiện nay, bạn có thể tìm thấy rất nhiều chia sẻ về cách làm thế nào để trở thành một BA. Nhưng lại có rất ít chia sẻ về tương lai của BA. Có thể nói tương lai của BA hoàn toàn không nói trước được. Đơn giản, là vì có rất nhiều cơ hội cho các BA tài năng, giàu kinh nghiệm.
1. Bạn đã có định hướng gì cho tương lai khi là một BA?
Bài viết này sẽ cố gắng phát thảo những lựa chọn chính mà một BA có thể quan tâm và theo đuổi trên con đường sự nghiệp. Tuy nhiên, trước đó chúng ta cần thảo luận về sự khác nhau trong mỗi lựa chọn, bắt đầu từ cơ bản BA là gì?
BA là gì?
Để tránh mô tả một cách hàn lâm về BA, hãy nhìn vào thực tế và định nghĩa đơn giản.
Một BA là người làm việc với những người trong tổ chức (công ty) để hiểu các vấn đề và nhu cầu kinh doanh của họ. Sau đó, giải thích, biên dịch, và tài liệu hóa các nhu cầu đó theo các yêu cầu cụ thể để các nhà cung cấp giải pháp thực hiện. BA là tập hợp những kĩ năng giúp xác định các vấn đề của tổ chức, doanh nghiệp đang gặp phải, đề xuất các giải pháp và tiến hành giải quyết vấn đề đó mang lại giá trị cho doanh nghiệp.
BA thường là người giỏi giao tiếp và chú ý các chi tiết nhỏ, có kĩ năng phân tích và giải quyết vấn đề. Họ giành nhiều thời gian để phân tích và giải quyết cho các vấn đề của doanh nghiệp. BA sẽ tạo ra các yêu cầu thực tế mô tả chi tiết về nhu cầu hoặc yêu cầu cho doanh nghiệp. Họ còn minh họa và xác định các yêu cầu này bằng nhiều công cụ và kỹ thuật chuyên môn.
Vì thế, khi bạn trở thành một BA trong nhiều năm, tích lũy nhiều kinh nghiệm. Chắc chắn rằng bạn sẽ tiến bộ và đến lúc nghĩ đến tương lai của mình. Giờ là lúc xem qua những sự lựa chọn mà một BAs nên theo đuổi và cách để đạt được điều đó.
2. BA là đam mê của bạn? Hãy trở thành một Professional BA.
Sự lựa chọn đơn giản nhất chính là trở thành một BA chuyên nghiệp (Professional BA). Bởi vì, một BA chuyên nghiệp là sự tổng hợp của rất nhiều kỹ năng có tính chuyên môn cao có thể áp dụng thành công cho bất kì lĩnh vực nào. Điều này sẽ cho phép các BA thay đổi nghành, công ty hoặc lĩnh vực một cách dễ dàng và lựa chọn lĩnh vực sẽ trở thành nghề nghiệp của họ để tập trung phát triển chuyên môn.
Sự chuyển đổi giữa các ngành sẽ trở nên liền lạc nếu bạn tích lũy càng nhiều kinh nghiệm trong vai trò BA. Đây là điều hấp dẫn các BA phát triển kỹ năng trong việc đáp ứng những kỹ năng của các lĩnh vực, ngành nghề nhiều thách thức hơn. Các khía cạnh quan trọng khác của công việc này là cho phép thực hành các hoạt động ở các cấp độ khác nhau của tổ chức. Từ công việc phân tích cấp độ doanh nghiệp cho đến xác định các yêu cầu hệ thống chi tiết.
Đây là sự lựa chọn phù hợp cho các BA thích sự áp lực của môi trường dự án và nhu cầu giải quyết các vấn đề ngày càng phức tạp hơn của doanh nghiệp.
Một vài gợi ý để bạn có thể trở thành một Professional BA.
Nếu bạn vẫn chưa là một BA, hãy bắt đầu bằng việc tìm công việc BA đầu tiên. Bạn có thể đọc thêm tại đây để biết cách làm thế nào trở thành một BA .
Còn nếu bạn đã hoặc đang là một BA hãy tham khảo những gợi ý sau:
- Thay đổi ngành hoặc lĩnh vực mà bạn đang làm sau mỗi vài năm để tích lũy nhiều kinh nghiệm chuyên môn và thực tế, áp dụng các kỹ thuật BA thuần túy.
- Bạn đang làm việc và định hướng theo các chứng chỉ BA chuyên nghiệp như là CCBA ® and CBAP ® của IIBA.
- Tham gia các khóa đào tạo BA thường xuyên để chắc chắn bạn theo kịp sự phát triển. Đồng thời, có được những kỹ năng và kiến thức mới có giá trị như là một Professional BA. Lựa chọn các đơn vị uy tín, nhiều kinh nghiệm, các khóa học chuẩn quốc tế như tại trung tâm BAC.
3. Bạn có phải là người yêu thích công việc quản lý? Hãy trở thành một Business Analysis Manager.
The Business Analysis Practice Manager là một lựa chọn tuyệt vời dành cho một BA giàu kinh nghiệm. Đặc biệt, sẽ rất phù hợp cho những người yêu thích lĩnh vực quản lý nhân sự và mong muốn trở thành người lãnh đạo. Đây là vai trò quyết định trong một nhóm và có tìm năng để phát triển cao hơn trong các công ty truyền thống.
Nếu bạn mong muốn đạt được các vị trí cao trong các công ty lớn thì đây chính là công việc dành cho bạn. BA với vai trò đa dạng trong việc hoạch định nguồn lực, quản lý con người với các hoạt động quản lý trực tuyến sẽ phát triển thành Business Analysis Practice Manager.
Lựa chọn này sẽ dần tách bạn ra khỏi những công việc cơ bản của một BA. Vì thế, hãy sẵn sàng trở thành một cố vấn, người hướng dẫn và quản lý khi bạn mong muốn trở thành một Business Analysis Practice Manager trong tương lai.
Một vài gợi ý để bạn có thể trở thành một Business Analysis Practice Manager.
- Chủ động: bước đầu tiên là hãy chủ động thực hiện một dự án cho một nhóm để phát triển kỹ năng tổng thể Business Analysis Practice. Ví dụ: nếu bạn nghĩ rằng cải thiện các “templates” mà các BA sử dụng để tăng thêm giá trị cho cả nhóm. Hãy chủ động đề xuất với quản lý của bạn để bạn chạy và quản lý một dự án nội bộ (trong một khoảng thời gian) để cải thiện và giúp đỡ bộ phận phát triển.
- Hướng dẫn đồng nghiệp: Khi đã là một Business Analysis cấp cao trong nhóm bạn nên hướng dẫn và hỗ trợ cho đồng nghiệp. Điều này sẽ giúp bạn cải thiện kỹ năng và làm việc như một quản lý. Nếu bạn làm việc này một cách nhất quán và xuyên suốt bạn sẽ có được lòng tin từ đồng nghiệp để trở thành một người lãnh đạo.
- Đặt mục tiêu và cho mọi người biết: trong quá trình quản lý của bạn đánh giá đừng quên nêu lên mục tiêu của bạn là trở thành một Business Analysis Practice Manager. Đây là điều rất quan trọng để mọi người biết con đường mà bạn đã lựa chọn, bạn có thể nhận được sự hỗ trợ và biết đâu còn là những cơ hội.
4. Bạn là người thích giao tiếp? Hãy trở thành một Relationship Manager.
Bạn có thể hiểu một cách đơn giản toàn bộ công việc bao gồm nói chuyện, thấu hiểu, thuyết phục và đàm phán với khách hàng. Một trong những năng lực nền tảng của Business Analyst chính là khả năng xây dựng mối quan hệ tốt với khách hàng trong suốt quá trình phát triển hệ thống. Điều này khiến Relationship Manager trở thành một sự lựa chọn hoàn hảo cho một Business Analyst muốn mở rộng sang một lĩnh vực khác để phát triển.
Nếu bạn yêu thích công việc tương tác, xây dựng cộng đồng và các mối quan hệ, đây chính là lựa chọn dành cho bạn.
Một vài gợi ý để bạn trở thành một Relationship Manager.
- Để trở thành một Relationship Manager hãy tập trung phát triển các kỹ năng thuyết phục, đàm phán và kỹ năng lắng nghe. Nếu bạn là người tập trung vào các mối quan hệ hoặc các cuộc đàm phán để mang lại thành công cho dự án thì bạn có tố chất để trở thành Relationship Manager đấy. Vì vậy, hãy tập trung vào việc đàm phán với các nhân vật cao cấp của các công ty khách hàng.
- Đừng quên chia sẻ với mọi người về dự định của bạn rằng bạn muốn trở thành một Relationship Manager. Nhờ những người mentor thực sự trong lĩnh vực dẫn dắt và hỗ trợ bạn.
5. Một lựa chọn rất phổ biến đó là trở thành Project Manager.
Đây là lựa chọn được rất nhiều BA hướng đến vì nó khá gần gũi với họ. Các Business Analyst thường thực hiện một ví dụ trong khi làm việc dưới vai trò như Project Manager để giúp họ tích lũy kinh nghiệm. Tuy nhiên, lưu ý rằng vai trò của Project Manager yêu cầu những kỹ năng và trọng tâm hoàn toàn khác BA.
Mặc dù vậy, đây vẫn là một lựa chọn tốt nếu bạn muốn thay đổi định hướng và kỹ năng bắt đầu bằng cách quản lý ngân sách, khung thời gian và kỳ vọng của khách hàng. Đây có thể là một lựa chọn hoàn hảo để hướng đến và chắc chắn sẽ có rất nhiều BA đi theo.
Một vài gợi ý để bạn trở thành Project Manager.
- Hỗ trợ các nhiệm vụ quản lý dự án của Project Manager: Việc này sẽ giúp bạn bạn có được những kinh nghiệm thực tế.
- Lập kế hoạch hoạt động của BA: Để phát triển các kỹ năng Project Manager khi bạn vẫn còn là BA. Hãy thực hiện các công việc lập kế hoạch, phân chia công việc, ước tính nguồn lực…
- Tham gia các khóa đào tạo: Đây sẽ là một cơ hội tốt để bạn thực hiện các khóa đào tạo Project Manager theo các phương pháp theo thị trường hoặc quốc gia của bạn.
6. BA Competency Manager
Một lựa chọn dành cho các bạn BA mong muốn đóng góp một phần trong việc thành lập công việc BA trong các công ty, tổ chức. Để chọn con đường này bạn cần tập trung vào việc phát triển các kỹ năng của BA nhằm giúp đỡ các BA khác.
Công việc này rất thích hợp cho những người muốn nắm bắt lý thuyết và các khía cạnh của nghề BA nhiều hơn là thực tiễn và áp dụng. Đây là một vai trò ngày một quan trọng và được nhiều công ty tìm kiếm, mở ra cơ hội phát triển cho các BA.
Một vài gợi ý để giúp bạn trở thành một BA Competency Manager.
- Trở thành một BA giỏi, luôn tự nguyện tham gia và dẫn dắt các cơ hội phát triển Business Analyst nội bộ.
- Liên doanh với các tổ chức khác bằng cách tham gia các sự kiện như local IIBA Chapter và cập nhật các kiến thức BA Practice của bạn. Việc này sẽ giúp bạn sớm trở thành một BA Competency chuyên về BA hoặc quản lý.
7. Subject Matter Expert
The BA Career Path of Subject Matter Expert là một lựa chọn rất tốt dành cho các BA có chuyên môn. Đây là vai trò của chuyên gia trong một ngành hay một lĩnh vực cụ thể. Sẽ rất thú vị và đầy thách thức cho những bạn am hiểu về một lĩnh vực nhất định và muốn dùng để phát triển cho sự nghiệp của họ.
Khi là một BA bạn sẽ làm việc với nhiều ngành nghề, lĩnh vực. Nhờ đó, bạn có thể tìm ra lĩnh vực mà bạn quan tâm, yêu thích để theo đuổi. Và một khi bạn đạt được thành công trên con đường này bạn sẽ tìm thấy vô số cơ hội mở ra trong tương lai.
Một vài gợi ý để giúp bạn trở thành một Subject Matter Expert.
- Nghiên cứu chuyên sâu: Thay vì trở thành một BA truyền thống, bạn nên tập trung vào việc phát triển trong lĩnh vực mà bạn chọn. Trở thành người mà mọi người có thể tìm đến khi cần đặt câu hỏi về lĩnh vực của bạn. Sẽ là một chặng đường dài để bạn có thể trở thành một Subject Matter Expert nhưng chắc chắn sẽ không uổng phí. Ví dụ bạn làm lâu, đam mê lĩnh vực ngân hàng, bảo hiểm cũng là một lựa chọn tốt cho bạn.
8. Thu thập thông tin là niềm đam mê của bạn? hãy trở thành một Business Architect.
Business Architect là công việc rất phù hợp cho những BA cao cấp có hiểu biết rộng ở cấp độ doanh nghiệp. Vai trò của một Business Architect sẽ liên quan nhiều đến việc thu thập các thông tin cần thiết cho sự phát triển chiến lược, mục tiêu, quy trình hoạt động hay quan điểm chức năng của công ty và khách hàng. Giúp cho các nhân viên, lãnh đạo, chỉ huy cùng thấu hiểu được mục tiêu, chiến lược của công ty hay tổ chức.
Đây là một nghề khá phát triển và rất thích hợp cho các BA muốn có một cái nhìn toàn cảnh và tăng hiệu quả kinh doanh, hoàn thiện các hoạt động của doanh nghiệp.
Một vài gợi ý để giúp bạn trở thành một Business Architect.
- Tìm một công ty: hãy chắc chắn rằng bạn đang làm việc trong một công ty trong vai trò của một Business Architect. Đừng chỉ nhìn vào tên chức vụ vì bạn có thể nhầm lẫn với các vai trò tương tự như Enterprise Architect or Strategy Analyst. Business Architect hiện vẫn là một nghề chưa thực sự được nhiều người biết đến nhưng với tầm quan trọng của mình thì nó sẽ nhanh chóng phát triển.
- Tìm cơ hội ở các công ty khác: Business Architect là một công việc tương đối khó để tìm được ở một vài nơi. Vì thế, hãy tự tin bước ra thế giới, tham gia vào nhiều dự án mà bạn có thể tìm thấy các kiến thức, kinh nghiệm giúp bạn trở thành một Business Architect trong tương lai. Và khi đã tích lũy đủ những kinh nghiệm cũng như kỹ năng cần thiết sẽ không khó để tìm một vai trò Business Architect tại một công ty.
Kết luận:
Công bằng mà nói đây là những lựa chọn tuyệt vời dành cho những BA. Điều quan trọng của một BA đó là bạn phải tìm hiểu và học hỏi nhiều về những lựa chọn trên, từ đó đặt ra mục tiêu cho bản thân để hướng đến.
Đọc thêm các bài viết liên quan tại: http://www.bacs.vn/vi/blog/nghe-nghiep/7-dinh-huong-phat-trien-danh-cho-business-analyst-ba-4937.html
Mình có đọc được một số bài viết hay nói về những kỹ năng cần có của một BA, về kỹ thuật khơi gợi yêu cầu và kỹ thuật để viết yêu cầu rõ ràng.
Hy vọng những chia sẻ này có thể giúp các bạn dễ dàng hình dung vai trò của một BA, và những kỹ năng mình cần phải cải thiện thêm để trở thành một BA giỏi.